“Uygarlık tarafından yokedilme tehlikesiyle karşı karşıya olan bir uygarlık çağını yaşıyoruz” F.Nietzsche(1844-1900)

Tutucuyum! Ama tabii ki. “Gericiyim” anlamında değil!.. Tutucuyum derken. Bu. Belirli konularda . Elimdekilerden. Eğer ki keyif alırsam. Etrafımdakilerle. Kendimi iyi hissedersem. Yenisini aramam. Anlamına gelir. Belki de. “Maymun iştahlı değilim” demeliyim… Mesela. Yurt dışına gitmeye hiç özenmedim. Ülkemde. Kendimi iyi hisseder(d)im. Topraklarıma. Hatta mahalleme fazlasıyla bağlıy(d)ım. Aslında. Bir şeye. Aniden. Ve kolay kolay bağlanamam. Ama bir kez. Bağlanırsam da. Kolay kolay bırakmam… Terketmem!

Mesela. Dünyada. Şuraları da göreyim. Buraları da gezeyim. Diye bir merakım isteğim yoktur. İlk duyduğum günden beri. Kolombun keşfettiği kıtayı. Hep merak etmişimdir.. Ama. ABD yi değil! Zaten. İlk gençlik zamanlarımda. ABD uzakta. Ve benim gibiler için. Erişilmesi zor bir yer gibi görünürdü… Sonradan. Akademik hayata girdiğim yıllarda. Önüme değişik fırsatlar. İmkanlar çıksada. Yine de. Pek istekli olmadım… Ne zaman ki. Akademik yolda ilerlemeye başladım. İşte o zaman. İçimde. Mesleğim gereği belki de. Amerikaya gitme. ABD ile tanışma isteği. Filizlenmeye başladı…

Ve nihayet. Bir zaman sonra. ABD ile tanıştım…. Ve ilginç şeyler gördüm. Gördüğüme de değdi!

Neler gördüm? Mesela şunu gördüm! Bomboş bir yolda. Arabalar çarpışıyor.. Her iki sürücü de hiddetle. Arabadan çıkıyor. Birbirlerine. Yüksek sesle bağırıp çağırıyor. Garip el kol hareketleri yapıyor. Ve bu söz kavgası. Sürüyor da sürüyor… Bak şimdi! Kavga çıktı çıkacak. İşte şimdi kapışacaklar. İnşallah silahlar patlamaz… Demeye kalmadan… Hareketler yavaşlıyor. Sesler alçalarak kesiliyor. Kavgacılar gülümsüyor. Gülerek. Birbirleriyle kucaklaşıyor. Ve yollarına gidiyorlar.. Tek bir olay da değil bu! Kaza kavga çoktu! Ama her seferinde. Böyle oldu. Böyle bitti. “Allah Allah!” derdim..

Başka ne gördüm? Yollarda. Trafik ışıkları yok. Ona buna. Pusu kuran MOBESE zaten yok! Yollarda sadece. Trafiği yöneten. Trafik polisleri var.. Eski zamanlardaki gibi. Bir silindir içinde. Dimdik durup. Ağzında düdüğü ile. El kol hareketleri yapan. Yani. “Geç. Dur. Yol ver” diye komut veren… Trafik polisleri. Hepsi de genç. Ve hepsi de kız! Evet!. Tüm trafik polisleri genç kızlardı. Bunu gördüm. Çoğunluğu. Neredeyse tamamı erkek olan sürücüler de. O genç kızları dinliyordu. İstisnasız!

Daha ne gördüm? Anlatayım. Ben üniversitede görevliydim. Üniversiteye geldiğim ilk gün. Tanışmak için. Dekanın yanına çıktım. Çay kahve içip sohbet ettik. Derslere girmeye başlayınca. Bir de ne göreyim! Derslerimden birinde. Dersteki öğrencilerden biri. Beni dekan olarak karşılayan kişiydi.… Yani. Dekan bir öğrenci idi… Şimdilerde garip gelebilir ama. İlk üniversitelerin kurulduğu yıllarda. Öğrencilerin. Coplandığı değil. Yönetici olduğu üniversiteler vardı.

Üniversitedeki büromu. Polonyalı bir hoca ile paylaşıyordum. Yeni girdiğim bu ortama alışırken. Ondan destek alırdım. Bir gün sordum. Fotokopiyi kim çeker diye. “Sen çekeceksin” dedi… Genelde o sıralar. Bizim üniversitelerde. Bölümlerde. Bürolarda. Tıpkı çaycılar gibi. Fotokopiciler. Fotokopileri çekenler vardı.. Bir başka gün. Baktım çöp kutusunda. Çöpler birikmiş. Bunları ne zaman toplarlar diye sordum. “Onu sen boşaltacaksın“. Dedi. “Odanın temizliğini de biz birlikte yapacağız”. Diye ekledi. Soru sorar gibi bakınca da. “Burada, insanlar insanlara hizmet etmiyor. Herkes kendi işini kendisi yapıyor.” Dedi. “Burada sadece “bahçevan” vardır! O da bahçeye, çiçeklere bakar“.. Anladım ki. “Müstahdem” yoktu!

Sınıflar onbeş yirmi kişi kadardı. Yani her öğrenciyi bire bir tanımak mümkündü. Bir gün. Dönemin ortalarıydı. Bir baktım sınıfa yeni bir öğrenci katılmış. Güzelce bir kız. Sanırım. Bir tişört. Bir etek vardı üzerinde.. Yani bilinen giysiler. Sordum tabii. “Yanlış derse geldin galiba” diye… “Yok hocam. Ben hep bu dersteyim” dedi. “Ben Fatima! Tanımadınız mı? “diye sordu. Evet tanıyamamıştım. O güne kadar derslere. Çarşaf giyerek gelmişti. Beyaz çarşaf. Kara değil… Bilindik giysilerle görünce tanıyamamıştım. Anladım ki. Herkes istediği gibi giyiniyordu. Bazan çarşaf. Kimi zamanda mini etek.

Her yerde çok şey gördüm. Mesela yaşlıları gördüm. O yaşlılar. Şehrin kenarlarinda. Bir gölgeye çekilirlerdi. Ya konuşur dururlar. Ya da sessizce. Üç taş oynarlardı.. Çalışmayı pek sevmezlerdi. İhtiyaçları da yoktu. Devlet. Her bir vatandaşa. Karşılıksız. Ve de sadaka demeden. Sadakat beklemeden. IBAN değil! Aylık para verirdi. Yoksulluk sınırında da değil. Çok üstünde.

Sahilleri, toprakları gördüm. Uzun mu uzun sahiller bomboştu. Evet. Çok fazla bir şey ekilmiyordu topraklara.. Soğan. Pazı. Domates… Bunları hatırlarım. Bir de balkabağı tarlasını.  Bir de o. Uçsuz bucaksız. Çağla ağaçlığını. Bereketli topraklar boştu. Ama. Betonlarla  hançerlenmemişti. Toprak sadece. Tohumları bekliyordu. O güzelim kumsallarda. Tesisler yoktu. Ama kimse. Giremediği deniz için. Cebinden para da ödemiyordu. Ayrıca  sahiller. Parsel parsel parçalanıp. Parça parça rantlaştırılıp. Satılmıyordu. Kiralanmıyordu. O sahillerde. Yalnızca. Aileler.  Çoluk çocuk. Düşe kalka. Neşe içinde. Bağrışa çağrışa koşuşturup dururlardı.

Marketleri de gördüm. Raflar boştu. Mal azdı. Ürün azdı. Çeşit azdı. Çoğu Ithal yoluyla gelirdi. Gelince de. Hemen haber alınır. Marketlere koşulur.  İhtiyaç olsa da olmasa da. Ne olursa. Kapış kapış gider. Ve her şey. Hemen tükenirdi. Evet içki. Alkollü olanları. Açıkta. Hiç bulunmazdı. Onu insanlar. Evde kendileri yapardı. Ama malt. Ama süt tozu. Ama bebek bezi. Onlar hep vardı. Bebekler için. Anne adayı gençler için. Bebekler ve anneler. Onlar değerliydi. Hep öncelikliydi.

Orada. Daha bir çok şey gördüm. Bugün hiç göremediğim şeyleri gördüm orada… Burası. Afrika kıtasının kuzeyinde bir ülke. Burası Libya… Ben Amerika ile. Orada tanıştım!

Bir gün sabaha karşı. Gürültü ile uyandığımda….

Devamı gelecek >>

İzleyen Yazı : Abede 2 –